KİMYASAL HESAPLAMALAR-1
Kimyasal hesaplamalar ;Bir kimyasal tepkimede tepkimeye girenlerin ve oluşan ürünlerin semboller ile belirtilerek bir eşitlik halinde yazılmasına kimyasal denklemler adı verilir.
Kimyasal denklemlerde ok (→) işareti tepkimenin gerçekleştiği yönü, ok işaretinin solundaki maddeler tepkimeye girenleri (reaktif) ve sağındaki maddeler ise tepkimede oluşan ürünleri (reaktan) ifade eder
| KİMYASAL TEPKİMELERDE KORUNAN ÖZELLİKLER | KİMYASAL TEPKİMELERDE KORUNMAYAN ÖZELLİKLER |
| *Atom sayısı ve cinsi
*Atomun çekirdek yapısı *Toplam p⁺,n⁰ ve e⁻ sayısı *Toplam kütle *Toplam Yük(Ca⁺² gibi)
|
*Fiziksel ve kimyasal özellikler
*Molekül yapısı ve molekül sayısı |
Kimyasal tepkimelerde denkleştirme;
*Atom sayıları, giren ve ürünlerdeki sembol ya da formüllerin önüne uygun katsayılar yazılarak eşitlenmeye çalışılır.
*En fazla sayıda atom içeren bileşiğin katsayısı 1 alınır. Daha sonra deneme yanılmayla maddelerin sadece katsayıları değiştirilerek atomların sayıları eşitlenir. En fazla sayıda atom içeren bileşiğin katsayısı 1 alınır. Daha sonra deneme yanılmayla maddelerin sadece katsayıları değiştirilerek atomların sayıları eşitlenir.
*Denklemde farklı elementler haricinde oksijen (O) ve hidrojen (H) atomları da varsa bunların eşitlenmesi en sona bırakılır.
Not: Çift atomlu elementel moleküllerde (O2, N2, F2, …) atom sayısını bire indirecek kadar kesirli sayılar kullanılabilir.
Örnek; Mg3N2 + H2O →Mg(OH)2 + NH3 tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde ürünlerin katsayıları toplamı kaç olur?
Çözüm;
Mg3N2‘nin kat sayısı 1 alındığında, girenlerde 3 atom Mg ve 2 atom N olduğundan Mg(OH)2 önüne 3, NH3‘ün önüne 2 kat sayısı yazılır. H ve O atomlarının sayılarını eşitlemek için H2O nun önüne 6 yazılır. Buna göre denklem
Mg3N2 + 6H2O → 3Mg(OH)2 + 2NH3 şeklindedir.
Örnek; 3X + 8HNO3 → 3CO2 + 8NO + 10H2O denkleştirilmiş denkleminde X olarak gösterilen madde aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm;
Yukarıda görüldüğü gibi N ve O atomları sayısı korunmuştur. C ve H atomlarının sayısının korunması için X’in içerisinde 1 tane C ve 4 tane H atomu bulunmalıdır. O halde X’in formülü CH4’tür.
Aşağıdaki denklemleri denkleştiriniz;
kırmızı ile yazılanlar denkleştirilmiş halleridir.
1-) 2 Fe + 3 H2SO4 → Fe2(SO4)3 + 3 H2
2-) Al4C3 + 12 HCl → 4 AlCl3 + 3CH4
3-) H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2H2O
