Açık Hava Basıncının Ölçülmesi
Dünyamız, kalınlığı yaklaşık 10 000 km kadar olan atmosfer
dediğimiz bir hava katmanı ile çevrelenmiştir. Bu katman yeryüzüne doğru bir basınç uygular ki bu basınca açık hava basıncı denir. Açık hava basıncını ölçen aletlere de baro metre denir.
Standart atmosfer basıncı (1 atm), deniz seviyesinde ve 0°C de, 760 mm (veya 76 cm) yükseklikte bir cıva sütununun basıncına eşittir.
1 atm = 760 mm Hg=76 cm Hg
Barometredeki h yüksekliği
- Kullanılan cam borunun hacmine ve şekline bağlı değildir
- Mutlak sıcaklık ile doğru orantılıdır.
- Barometrenin bulunduğu yerin deniz seviyesinden yüksekliğine yani açık hava basıncına bağlıdır.
- Sıvının yoğunluğu ile ters orantılıdır.
- Bir sıvı sütununun yaptığı basınç; P = h . d . g ile hesaplanır.
- h : Yükseklik d : Sıvı öz kütlesi g : Yer çekimi ivmesi
- Farklı sıvılar kullanıldığında h1 . d1 = h2 . d2 eşitliği vardır
- Barometre borusunun kesitine bağlı değildir.
- Sıvı eklenmesi ile değişmez.
- Gaz miktarına bağlıdır.
NOT: Barometredeki sıvı yüksekliği barometrenin kapalı ucunun boş ya da içinde gaz olmasına bağlıdır.
GAZ BASINCININ ÖLÇÜLMESİ
Kapalı kaplardaki gazların basıncını ölçmede kullanılan aletlere manometre denir. Manometreler U şeklindeki cam borulardır. Manometreler açık uçlu ve kapalı uçlu olmak üzere ikiye ayırlırlar.
Gaz basıncının Y(g) basıncından büyük olduğu durum
Kapalı manomatrelerde,manometrenin üst kısmında gaz bulunmuyor ise h yüksekliği Gaz basıncına eşittir.
Z(g) gazı Kaptaki gazdan daha fazla basınç yaptığı için h yüksekliği kaptaki gaza doğrudur.
Açık uçlu manometre
Açık hava basıncının kaptaki gazın basıncı ile eşit olduğu durum
Açık hava basıncının kaptaki gazın basıncından büyük olduğu durum
Kaptaki gazın basıncının açık hava basıncından büyük olduğu durum
Tüp İçine Cıva İle Hapsedilmiş Gazın Basıncı
Pistonlu Silindirlerde Gazın Basıncı
Serbest hareketli pistonlu kaplarda kap içerisindeki gaz basıncı ile açık hava basıncı birbirini dengeler.
